Τι πρέπει να γνωρίζω πριν επιλέξω μεταπτυχιακό ;

• Είμαι αρκετά καλός;

Η βαθμολογία του πτυχίου είναι βασικό κριτήριο επιλογής για τα περισσότερα μεταπτυχιακά προγράμματα και για τα περισσότερα πανεπιστήμια. Το κάθε πρόγραμμα έχει διαφορετικές απαιτήσεις και διαφορετικούς τρόπους αξιολόγησης των υποψηφίων.
Εάν στοχεύεις στα «καλά» πανεπιστήμια του εξωτερικού τότε φρόντισε κατά τη διάρκεια του πτυχίου σου να συγκεντρώνεις υψηλές βαθμολογίες.
Τα ίδια κριτήρια ισχύουν και για τις υποτροφίες. Ο βαθμός του πτυχίου σου έχει ιδιαίτερη σημασία για την απόκτηση μιας υποτροφίας.

• Έχω ισχυρά κίνητρα;

Έχεις αρκετό ενδιαφέρον και κουράγιο για το μεταπτυχιακό που σκέφτεσαι να κανείς;
Κάποια μεταπτυχιακά προγράμματα είναι πολύ εντατικά και δεν σου αφήνουν πολύ χρόνο για άλλα ενδιαφέροντα ή για κάποια εργασία.
Απ' την άλλη πλευρά τα μεταπτυχιακά που είναι πάνω σε έρευνα μπορεί να έχουν απρόβλεπτες εξελίξεις άλλοτε ευχάριστες και άλλοτε δυσάρεστες. Επομένως, είναι πολύ σημαντικό να μελετήσεις τα προγράμματα και τις προτάσεις για έρευνα πολύ προσεκτικά. Θα ήταν πολύ χρήσιμο εάν μπορούσες να συζητήσεις με κάποιον καθηγητή  ή με τον σύμβουλο σταδιοδρομίας. Χρήσιμο επίσης θα ήταν, να συζητήσεις με άλλους απόφοιτους που πρόσφατα τελείωσαν το μεταπτυχιακό τους και να τους ρωτήσεις για τις δικές τους εμπειρίες.

• Πότε να κάνω το μεταπτυχιακό μου;

Σε σχέση πάντα με τα μακροπρόθεσμα σχέδια για την καριέρα σου έχεις διάφορες επιλογές για το πότε μπορείς να κανείς το μεταπτυχιακό σου.

• Αμέσως μόλις πάρεις το πτυχίο σου.

Πολλοί απόφοιτοι συνεχίζουν τις σπουδές τους σε μεταπτυχιακό επίπεδο αμέσως μόλις ολοκληρώσουν το πρώτο πτυχίο τους. Για τους περισσότερους είναι προτιμότερο  να τελειώσουν πρώτα με το κεφάλαιο σπουδές, και μετά να βγουν στην αγορά εργασίας έχοντας πλέον όλα τα εφόδια.

• Μετά από εργασία λίγων χρόνων.

Δεν είναι λίγοι οι απόφοιτοι που αποφασίζουν πρώτα να δουλέψουν για 1-2 χρόνια, για να πάρουν μια γεύση από την αγορά εργασίας και μετά να πάρουν μια πιο ώριμη απόφαση για το μεταπτυχιακό πρόγραμμα που θα ακολουθήσουν. Αποκτώντας εμπειρία στο εργασιακό περιβάλλον και βλέποντας τις ανάγκες που υπάρχουν στην αγορά εργασίας είναι έτοιμοι να παρακολουθήσουν εκείνο το μεταπτυχιακό που θα τους ανοίξει μελλοντικά περισσότερες πόρτες.

• Παράλληλα με την εργασία σου.

Τόσο στο εξωτερικό όσο και στην Ελλάδα υπάρχουν μεταπτυχιακά προγράμματα για εργαζόμενους (part time). Αυτά τα προγράμματα προσφέρουν μαθήματα σε απογευματινές ώρες ώστε να μπορούν οι εργαζόμενοι να τα παρακολουθούν χωρίς να χάνουν ώρες από τη δουλειά τους. Στη σημερινή εποχή που η συνεχής επιμόρφωση και κατάρτιση έχει ιδιαίτερη σημασία, πολλοί εργαζόμενοι αναγνωρίζουν την ανάγκη για την απόκτηση ενός μεταπτυχιακού εξειδίκευσης στη διάρκεια της καριέρας τους. Εάν για κάποιους λόγους δε μπόρεσες να κάνεις ένα μεταπτυχιακό τελειώνοντας το πρώτο πτυχίο, σκέψου ότι ποτέ δεν είναι αργά και ότι θα έχεις την ευκαιρία να το κάνεις και αργότερα.

• Πως να επιλέξω;

Η επιλογή του μεταπτυχιακού είναι μια δύσκολη και σημαντική απόφαση. Υπάρχουν διάφοροι παράγοντες που επηρεάζουν αυτή την επιλογή.  Καθένας από αυτούς τους παράγοντες έχει διαφορετική σημασία για κάθε φοιτητή και τον επηρεάζει διαφορετικά στην επιλογή και στην επιτυχία του μεταπτυχιακού. Για παράδειγμα, για άλλους είναι πιο σημαντική η σύνδεση του μεταπτυχιακού με την αγορά εργασίας ενώ για άλλους είναι πιο σημαντικό το περιεχόμενο των μεταπτυχιακών.

Ενδεικτικά σου αναφέρουμε κάποιους παράγοντες που συνήθως επηρεάζουν αυτή την απόφαση, αλλά το καλύτερο είναι να σκεφτείς μόνος σου τους παράγοντες που θα σε οδηγήσουν στην πιο σωστή επιλογή.

• Κριτήρια εισαγωγής

Τα κριτήρια εισαγωγής είναι διαφορετικά για κάθε Τμήμα και κάθε πανεπιστήμιο. Το πρώτο και βασικότερο κριτήριο είναι ο βαθμός του πτυχίου. Σε πολλά μεταπτυχιακά προγράμματα επηρεάζει η εργασιακή εμπειρία των υποψηφίων, ενώ σε κάποια άλλα μετράει η εμπειρία του φοιτητή στην έρευνα και η προηγούμενη συμμετοχή του σε ανάλογες έρευνες.
Εάν σε ενδιαφέρει ένα μεταπτυχιακό στο εξωτερικό, τότε είναι βασικό να γνωρίζεις το επίπεδο της γλώσσας που θέτει το κάθε πανεπιστήμιο.
Σε κάποιες χώρες π.χ. ΗΠΑ έχει μεγάλη σημασία η συμμετοχή του φοιτητή σε συλλόγους και ομάδες, καθώς επίσης και τα χόμπι και τα ενδιαφέροντα του. Γι' αυτό μην υποτιμήσεις τέτοιου είδους πληροφορίες, όταν συμπληρώνεις την αίτηση σου.

• Περιεχόμενο προγράμματος

Είναι πολύ σημαντικό να μελετήσεις προσεκτικά τους οδηγούς σπουδών που θα προμηθευτείς από τα πανεπιστήμια που σε ενδιαφέρουν. Διάβασε για τη δομή του μεταπτυχιακού, και τις επιμέρους ενότητες και σκέψου με ποια από αυτές τις ενότητες θα ήθελες να ασχοληθείς παραπάνω στα πλαίσια της διπλωματικής εργασίας σου (thesis). Μάθε για τον τρόπο αξιολόγησης, για τις εξετάσεις και τις εργασίες που θα έχεις να παραδώσεις. Διάβασε για τους τομείς ειδίκευσης των καθηγητών για να δεις τι επιλογές θα έχεις για την διπλωματική εργασία σου.

Αφού μελετήσεις προσεκτικά όλες αυτές τις πληροφορίες, σκέψου ποιο από αυτά τα προγράμματα καλύπτει τις δικές σου ανάγκες.

• Σύνδεση του προγράμματος με την αγορά εργασίας

Είναι πολύ σημαντικό να γνωρίζεις κάποια πράγματα για την αγορά εργασίας πριν να ξεκινήσεις ένα μεταπτυχιακό πρόγραμμα.

• Κόστος σπουδών / Τοποθεσία πανεπιστήμιου

Το θέμα του κόστους των σπουδών και της διαβίωσης κατά τη διάρκεια του μεταπτυχιακού είναι πολύ σημαντικό και πρέπει να αρχίσεις να το σκέφτεσαι από νωρίς. Μάθε για το κόστος των διδάκτρων που διαφέρουν από πρόγραμμα σε πρόγραμμα, καθώς επίσης και για τα έξοδα διαβίωσης που διαφέρουν από χώρα σε χώρα.
Προσπάθησε να ενημερωθείς για τις υποτροφίες που δίνονται από Ελληνικά και ξένα ιδρύματα ή και από τα ίδια τα Πανεπιστήμια.
Μάθε για τις δυνατότητες απασχόλησης μέσα στο πανεπιστήμιο και κατά πόσο το πρόγραμμα που θα παρακολουθήσεις θα σου επιτρέπει να εργάζεσαι.
Αν πιστεύεις πως θα χρειαστείς κάποια χρηματοδότηση για την έρευνα που θα κανείς στο τέλος του μεταπτυχιακού, ενημερώσου από που θα μπορούσες να έχεις αυτή τη χρηματοδότηση.

Πριν να πας στο πανεπιστήμιο όπου θα κανείς το μεταπτυχιακό σου, μάθε κάποιες πληροφορίες για την πόλη όπου βρίσκετε το πανεπιστήμιο. Απαραίτητες πληροφορίες είναι αυτές που αφορούν τη στέγαση, την ιατρική περίθαλψη και τις καιρικές συνθήκες. Καλό όμως είναι να γνωρίζεις και για την πολιτιστική ζωή του τόπου καθώς και για τις τοπικές συνήθειες, ειδικά εάν είσαι σε μια ξένη χώρα.